สำนักพิมพ์ห้าแห่งในสหรัฐกำลังโดนตรวจสอบทางกฎหมายในการสมรู้ร่วมคิดตั้งราคาขายหนังสืออิเลคทรอนิกส์ให้สูงขึ้น

กระทรวงยุติธรรมของสหรัฐ (DoJ) กล่าวว่ามีสำนักพิมพ์ห้าแห่ง คือ Simon and Schuster, Hachette, the US arm of Penguin, Macmillan และ HarperCollins Inc ได้สมรู้ร่วมคิดกันเพิ่มราคาขายของอีบุ้ค ซึ่งนี่อาจจะทำให้แอปเปิ้ลโดนหางเลขไปด้วยเพราะพวกเค้าก็มีส่วนในการตั้งราคาขายอีบุ้คเช่นกัน

โมเดลธุรกิจ

เรื่องนี้เริ่มมีการปะทุมากขึ้นเพราะว่าการตั้งราคาขายอีบุ้คนั้นใช้วิธีคำนวณหลายสูตรมากรวมถึงการใช้การตั้งราคาของหนังสือแบบปกติด้วย

โมเดลธุรกิจของการขายหนังสือที่เป็นเล่มๆ ก็คือ ทางสำนักพิมพ์จะตั้งราคาขายส่งประมาณครึ่งนึงของราคาปก ส่วนราคาขายปลีก ทางร้านค้าจะเป็นผู้ตัดสินใจเองว่าจะชาร์จราคาขายหนังสือแต่ละเรื่องเท่าไหร่ ในช่วงแรกของการขายอีบุ้คก็ได้มีการนำโมเดลธุรกิจนี้มาใช้ แต่ตอนนี้รูปแบบการขายอีบุ้คได้เปลี่ยนไปใช้ agency model แทน

โมเดลการตั้งราคาแบบใหม่นี้ สำนักพิมพ์จะเป็นผู้ตั้งราคาขายเอง และบริษัท agent ที่ทำหน้าที่ขายก็จะชาร์จค่าใช้จ่ายในราคา 30% ซึ่งสำนักพิมพ์ส่วนใหญ่ก็ยอมรับและใช้รูปแบบนี้มาตั้งแต่ยุคหลังๆของสตีฟ จ็อบส์แล้ว การเปลี่ยนโมเดลธุรกิจมาเป็น agency model เป็นมาตรการป้องกันที่ใช้ดักหน้า Amazon ไม่ให้ประสบความสำเร็จในการขายอีบุ้ค

การเปลี่ยนแปลงนี้ทำให้ทางกระทรวงยุติธรรมเริ่มเข้ามาสอบสวนเพราะมันทำให้หนังสืออีบุ้คมีราคาแพงขึ้น ตลอดสองสามเดือนที่ผ่านมาทางกระทรวงยุติธรรมได้สอบถามทั้งทางสำนักพิมพ์และแอปเปิ้ลเพื่อหาสาเหตุว่าทำไมหนังสืออีบุ้คถึงมีราคาสูงขึ้น การตรวจสอบทางกฎหมายเริ่มต้นเมื่อทางสำนักพิมพ์พยายามจะกล่อมให้รัฐบาลเชื่อว่า agency model จะช่วยให้เกิดการแข่งขันมากกว่าจะขัดขวางการแข่งขัน ในขณะที่ European Commission ก็กำลังสืบสวนสำนักพิมพ์ทั้งห้าแห่งนี้และบริษัทแอปเปิ้ลในการตั้งราคาขายอีบุ้คเช่นกัน

Benedict Evans นักวิเคราะห์จาก Enders Analysis กล่าวว่า การสืบสวนของกระทรวงยุติธรรมยังสร้างความสับสนให้กับการพิมพ์,การทำการตลาดและการขายหนังสือจริงด้วย แม้ว่าการจำหน่ายอีบุ้คจะช่วยให้สำนักพิมพ์อยู่รอดได้ เพราะไม่จำเป็นต้องพิมพ์หนังสือจริงๆออกมาขาย แต่จริงๆแล้วค่าใช้จ่ายในการพิมพ์ถือว่าเป็นสัดส่วนต้นทุนที่น้อยมาก แต่ต้นทุนในการพิมพ์ส่วนใหญ่จะไปตกอยู่ที่ค่าจ้างคนในสำนักงานใหญ่และผู้เขียน ซึ่งค่าใช้จ่ายเหล่านี้ก็ยังคงเท่าเดิม แม้จะเปลี่ยนจากหนังสือจริงเป็นอีบุ้คก็ตาม

การเปลี่ยนไปใช้ agency model นั่นหมายความว่าสำนักพิมพ์จะทำกำไรจากหนังสือแต่ละเล่มได้น้อยลง เพราะรายได้ส่วนหนึ่งจะถูกหักไปให้ agents ที่ทำการขายหนังสือให้พวกเค้า แต่ถ้าหากทางกระทรวงยุติธรรมบังคับใช้กฎหมายให้ลดราคาขายอีบุ้คลงก็อาจจะก่อให้เกิดผลที่ไม่คาดคิดตามมาก็ได้

VIA BBC