รถไฟความเร็วสูงสายนี้ มีความยาวทั้งหมดกว่า 1,000 กิโลเมตร รวมทั้งหมด 32 สถานี เชื่อมต่อเมือสำคัญ ระหว่างคุนหมิง ถึงเมืองเวียงจันทร์ อยู่ห่างจากหนองคายของไทยเพียงแค่ 24 กิโลเมตร ใช้จริงวันชาติลาว (2 ธันวาคม 2564) ผ่านเมืองสำคัญหลายแห่งในนครหลวงเวียงจันทน์ แขวงเวียงจันทน์ แขวงอุดมไซ และแขวงหลวงพระบาง จนถึงปลายทางคือเมืองบ่อเต็น ในแขวงหลวงน้ำทา ซึ่งจะมีการเชื่อมระบบต่อถึงเมืองคุนหมิง เมืองเอกของมณฑลยูนนาน ทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีน

โครงการรถไฟจีน – ลาว ถือเป็นหนึ่งในโครงการ Belt and Road Initative ของประเทศจีน เชื่อมต่อกับลาวที่ต้องการเชื่อมต่อสู่ทางออกสู่ทะเล (from land-locked to land-linked) และในอนาคตรถไฟเส้นนี้จะเชื่อมกับรถไฟความเร็วสูงไทย-จีนอีกด้วย ทำให้การเดินทางในประเทศแถบอาเซียนได้ง่ายขึ้นและไร้รอยต่อ

เส้นทางรถไฟเส้นทางลาว-จีนก่อสร้างระยะทางกว่า 400 กิโลเมตร เริ่มก่อสร้างในเดือนธ.ค.2559 ใช้ระยะเวลาการก่อสร้าง 5 ปี โดยเส้นทางส่วนใหญ่พาดผ่านพื้นที่ทางภาคเหนือของลาวซึ่งเป็นเทือกเขาสูง โดยจีนเป็นผู้ลงทุนและก่อสร้างเป็นหลัก รวมทั้งใช้มาตรฐานเทคโนโลยีและอุปกรณ์ของจีนทั้งหมด

ภาพแผนที่รถไฟแถบอาเซียนจาก Bangkok Post

ขบวนรถไฟที่จะนำมาวิ่งบนเส้นทางคุนหมิง-นครหลวงเวียงจันทน์ คือ รถไฟ CR200J Fuxing ความเร็ว 160 กม./ชม. เทคโนโลยี Made in China ซึ่งพัฒนาโดย CRRC Corporation Ltd. ผู้ผลิตรถไฟรายใหญ่ที่สุดของจีน  เผยค่าโดยสารจากเวียงจันทร์เพียง 480 บาทเท่านั้น

ในขณะที่ประเทศไทย ล่าสุดได้รับบริจาครถไฟมือสองจากประเทศญี่ปุ่นเป็นจำนวน 17 คัน แต่ต้องเสียค่าขนย้ายเอง โดยเป็นรถไฟ JR Hokkaido รถดีเซลราง รุ่น KiHa 183 (คีฮา 183) ให้บริการครั้งแรกในปี 2524 ปัจจุบันถูกปลดระวางแล้ว ซึ่งญี่ปุ่นได้บริจาคให้ไทยได้ใช้ในการส่งเสริมการท่องเที่ยวในประเทศ เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจในประเทศ