แมวเอ๋ยแมวเหมียวร้องเรียกเหมียว ๆ เดี๋ยวก็มา . . .
แมว หนึ่งในสัตว์เลี้ยงที่คุ้นเคยและอยู่ร่วมกับมนุษย์มาอย่างยาวนานนับตั้งแต่สมัยโบราณ และการที่พวกมันอยู่ร่วมกับมนุษย์มานานย่อมส่งผลต่อการวิวัฒนาการของพวกมัน โดยล่าสุดได้มีผลงานวิจัยซึ่งตีพิมพ์ใน the journal Royal Society Open Science เผยว่าแมวบ้านหรือแมวที่ปรับตัวมาอยู่ร่วมและเป็นสัตว์เลี้ยงของมนุษย์นั้นมีขนาดสมองที่เล็กลงเมื่อเทียบกับบรรพบุรุษของพวกมันรวมถึงญาติ ๆ ของพวกมันอย่างเช่น แมวป่า
ภาพบน: European wildcats (Felis silvestris)
โดยงานวิจัยได้ศึกษาลักษณะทางกายภาพของแมวบ้านเปรียบเทียบกับแมวป่าแอฟริกันและแมวป่ายูโรเปียน (African and European wildcats) ซึ่งเป็นแมวป่าสายพันธุ์ที่มีความใกล้เคียงกับแมวบ้านมากที่สุดในปัจจุบัน ซึ่งผลวิจัยพบว่าขนาดกะโหลกศรีษะของแมวบ้านนั้นมีขนาดเล็กลงตลอดช่วงระยะเวลาประมาณ 10,000 ปีที่พวกมันเริ่มปรับตัวมาอยู่ร่วมกับมนุษย์ โดยเฉพาะเมื่อเปรียบเทียบกับญาติ ๆ ของพวกมันซึ่งก็คือแมวป่าทั้ง 2 สายพันธ์ุ
ขนาดกะโหลกที่เล็กลงนั้นส่งผลต่อขนาดสมองของเจ้าเหมียวที่อยู่ในบ้านเราหรือไม่?
คำตอบคือส่งผลโดยตรง นั่นก็คือแมวบ้านมีขนาดสมองที่เล็กลงและเล็กกว่าแมวป่า ทั้งนี้เนื่องจากการพัฒนาของระบบประสาทในส่วนในส่วนการระแวดระวังและส่วนที่กระตุ้นความกลัวซึ่งเป็นหัวใจสำคัญในการมีชีวิตรอดอยู่ในป่าซึ่งเต็มไปด้วยผู้ล่าที่มีขนาดใหญ่กว่าพวกมันนั้นมีการพัฒนาลดลงส่งผลให้เซลล์ประสาทในส่วนนี้มีจำนวนลดน้อยลงและเนื้อสมองส่วนนี้ก็มีขนาดเล็กลง
ทั้งนี้นี่ไม่ใช่งานวิจัยใหม่ที่เพิ่งค้นพบว่าขนาดสมองของแมวบ้านนั้นเล็กกว่าแมวป่าเพราะก็ได้มีงานวิจัยในช่วงปี 1960-1970 ที่ได้ศึกษาถึงสรีระของแมวบ้านเปรียบเทียบกับแมวป่ามาก่อนแล้ว ซึ่งผลจากงานวิจัยทั้งที่เคยมีมาและฉบับล่าสุดพอสรุปได้ว่าขนาดของกะโหลกศรีษะและสมองของแมวบ้านนั้นเล็กกว่าแมวป่าอยู่ประมาณ 25% และไม่ใช่แค่แมวเท่านั้น ได้มีงานวิจัยเกี่ยวกับโครงสร้างของสัตว์ที่มาอยู่ร่วมกับมนุษย์หรือกลายเป็นปศุสัตว์ต่าง ๆ นั้นก็มีขนาดกะโหลกและสมองที่เล็กลงด้วยเช่นกัน ทั้ง สุนัข แกะ และกระต่าย
แล้วเจ้าเหมียวที่น่ารักของเราจะโง่ลงหรือเปล่าเมื่อเทียบกับแมวป่า?
ขนาดสมองที่เล็กลงนั้นอาจไม่ได้หมายความว่าจะทำให้ระดับสติปัญญาของแมวบ้านนั้นถดถอยลงหรือน้อยกว่าแมวป่าแต่อย่างใด ทั้งนี้เพราะขนาดสมองที่เล็กลงนั้นมาจากการหดตัวของเนื้อสมองส่วนที่ไม่ถูกใช้งานเพื่อความอยู่รอดในสภาพแวดล้อมที่อันตรายและต้องการตื่นตัวอยู่ตลอดเวลาเพราะพวกมันนั้นอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยอย่างในบ้านหรือแหล่งชุมชนของมนุษย์ แต่สมองส่วนอื่น ๆ มันก็ยังคงพัฒนาอยู่ไม่ต่างจากญาติ ๆ ของพวกมัน ซึ่งแน่นอนว่าถ้าแมวบ้านถูกจับไปปล่อยป่าพวกมันก็คงยากที่จะมีชีวิตรอด
เช่นนั้นแล้วเจ้านายของเหล่าทาสแมวไม่ได้โง่ลง และพวกมันก็ยังอาจจะคิดครองโลกอยู่ก็เป็นได้ . . .
**************************************************************************************************************
อ้างอิง:
https://interestingengineering.com/shrinking-in-cats-brains
https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsos.210477
