ทุกคนคงจะเคยรู้สึกจี๊ดๆในสมองเวลาที่ทานของเย็นจัดๆอย่างน้ำแข็งหรือไอศครีม ซึ่งก่อนหน้านี้นักวิทยาศาสตร์เคยออกมาบอกว่านั่นเป็นผลมาจากการที่เส้นเลือดในโพรงไซนัสได้รับความเย็นอย่างรวดเร็วและทำการอุ่นตัวเพื่อทำให้อุณหภูมิกลับไปสู่ปกติ แต่จากการศึกษาครั้งล่าสุดกลับพบอะไรที่มากกว่านั้น
การวิจัยครั้งนี้ดำเนินงานโดย Harvard Medical School ด้วยการใช้ trans-cranial Doppler ศึกษาการไหลเวียนของเส้นเลือดในสมองของคนไข้ในขณะที่พวกเค้ามีอาการจี๊ดในสมองขณะที่ทานไอศครีมและน้ำเย็น (ทางการแพทย์เรียกอาการนี้ว่า brain freeze) นอกจากนี้เค้ายังทำการทดลองกับคนไข้กลุ่มควบคุมด้วยโดยการเปลี่ยนน้ำเย็นเป็นน้ำที่มีอุณหภูมิปกติ
ผลการศึกษาพบว่า อาการ brain freeze จะมาพร้อมกับการขยายตัวอย่างรวดเร็วของหลอดเลือดแดงแอนทีเรียร์ซีรีบรัล (Anterior cerebral artery) ที่นำเลือดไปไหลเวียนอยู่ทั่วสมอง มันเป็นต้นเหตุที่ทำให้เกิดอาการจี๊ด พอเส้้นเลือดเกิดอาการหดตัวสู่สภาพปกติอาการจี๊ดเหล่านี้ก็จะหายไป ซึ่งนักวิทยาศาสตร์พิจารณาดูแล้วก็พบว่านี้คือหนึ่งในกลไกป้องกันตัวเองของสมอง
“สมองเป็นอวัยวะที่สำคัญมากในร่างกาย และมันจำเป็นต้องทำงานอยู่ตลอดเวลา… มันจึงมีความอ่อนไหวต่ออุณหภูมิ ดังนั้นการขยายตัวของหลอดเลือดเพื่อให้เลือดไหลเวียนได้มากขึ้นเพื่อรักษาอุณหภูมิของเลือดทำให้สมองอบอุ่นอยู่เสมอ”
นักวิทยาศาสตร์ยังอธิบายเพิ่มเติมว่า เพราะกะโหลกศีรษะมีความแข็ง การที่ปริมาณเลือดในสมองเพิ่มขึ้นก็จะทำให้ความดันในสมองเพิ่มขึ้นตามไปด้วยและนั่นเองคือสาเหตุของอาการจี๊ดในสมองเวลาที่ทานของเย็นๆ การศึกษาครั้งนี้นอกจากจะทำให้เราเข้าใจสาเหตุของอาการจี๊ดได้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น มันยังมีประโยชน์มากกว่านั้น คือ มันช่วยให้นักวิทยาศาสตร์อธิบายการเปลี่ยนแปลงไหลเวียนของเส้นเลือดที่อาจเป็นต้นเหตุของอาการไมเกรนและอาการปวดศีรษะชนิดอื่นๆ ซึ่งจะนำไสู่การพัฒนาการรักษาอาการปวดด้วยตัวยาที่ออกฤทธิ์ต่อเส้นเลือดเหล่านั้น โดยผลการศึกษาครั้งนี้จะนำไปแสดงในงาน Experimental Biology 2012 conference ค่ะ
VIA Gizmodo
